پرۆتێست و ڕێپێوانی هەزارانکەسیی دژ بە گرانی کرێی خانوو لە ئیسپانیا
06/04/2025
دوێنێ شەمە، 05/04 هەزاران کەس لە ئیسپانیا بەشداری ڕێپێوانی سەرتاسەری ئیسپانیا بوون بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بە قەیرانی نیشتەجێبوون. هەر بە تەنها لە شاری مەدریددا150 هەزار کەس بەشدارییان کردووە و داوایان لە حکومەت کردووە کە دەبێت خانوو بەرە بە کڕێیەك بێت کە بتوانرێت بدرێت هەروەها داوای دەستڕاگەیشتن بە خانووبەرەی گونجاو بکات کۆتایی بەم ئەزمەیە بێت.
خۆپیشاندانی بچووکتر لە نزیکەی 40 شاری سەرتاسەری وڵات بەڕێوەچوو. خۆپیشاندەران لە مالاگا لە کۆستا دێل سۆل تا ڤیگۆ لە باکووری ڕۆژئاوای ئەتڵەسی دروشمی “کۆتایی بە ئەزمەی خانووبەرە” بهێنن و “خاوەن خانووەکان تاوانبارن، حکومەت بەرپرسیارە” ئەم دروشمانەیان بەرزکردەوە.
ڤالێریای ڕاکو، وتەبێژی یەکێتی کرێچییەکانی مەدرید، داوای مانگرتنی کرێی خانووبەرە دەکات وەک ئەوانەی لەم دواییانەدا لە هەندێک لە شارۆچکە کەنارییەکانی کەتەلۆنیا ئەنجامدرا. ڕاکو وتی: “ئەمە سەرەتای کۆتایی هاتنی کاروباری نیشتەجێبوونە.” “سەرەتای کۆمەڵگەیەکی باشتر، بەبێ خاوەن خانوو و ئەم سیستەمە مشەخۆرە کە مووچە و سەرچاوەکانمان دەخوات.”
بە گوێرەی قسەی یەکێتی کرێچییەکان 1.4 ملیۆن ماڵی ئیسپانی زیاتر لە 30%ی داهاتەکانیان بۆ خانووبەرە خەرج دەکەن، ئەمەش 200 هەزار خێزان زیاتر لە 10 ساڵ لەمەوبەر بووە.
ئامارە فەرمییەکان باس لەوە دەکەن کە لانیکەم 15 هەزار شوقەی گەشتیاری نایاسایی لە مەدرید هەیە لە کاتێکدا لە بەرشەلۆنە ئەنجومەنی شارەکە دەڵێت ئەو 10 هەزار شوقەی گەشتیارییەی ئێستا نوێ ناکەنەوە کاتێک لە ساڵی 2028دا مۆڵەتی بەکرێدانیان بە گەشتیارر بەسەر دەچێت.
لە بالیاریکس تێکڕای کرێی شوقەیەکی بچووک لە ماوەی پێنج ساڵدا بە ڕێژەی 40% بەرزبووەتەوە بۆ نزیکەی 1400 یۆرۆ (1190 پاوەند) لە مانگێکدا، کە زیاترە لە تێکڕای مووچەی مانگانەی ئەوانەی لە کەرتی میوانداری و گەشتیاریدا کاردەکەن، کە پیشەسازی سەرەکی ناوچەکەیە.
گەنجان زۆرترین زیانیان بەرکەوتووە، چونکە تێچووی خانووبەرە بەرزبووەتەوە لە کاتێکدا مووچەکان بە وەستان ماونەتەوە. توێژینەوەیەک کە لەلایەن ئەنجومەنی گەنجانی ئیسپانیاوە بڵاوکراوەتەوە دەریخستووە کە نەبوونی خانووبەرەی گونجاو بەو مانایەیە کە ساڵی ڕابردوو 85%ی گەنجانی خوار تەمەنی 30 ساڵ هێشتا لەگەڵ دایک و باوکیان دەژین. لە بەرشەلۆنە، کە هەزاران کەس لە پلاسا دی ئیسپانیا کۆبوونەوە، خۆپیشاندەران داوای کەمکردنەوەی کرێی خانوو بە ڕێژەی 50% و بەکرێدانی نادیار و کۆتاییهێنان بە قسە و باسەکانی موڵک و ماڵییان کرد. بەپێی ئامارەکانی دەزگای نیشتەجێبوونی کەتەلۆنی، کرێی خانوو لە بەرشەلۆنە لە ماوەی 10 ساڵی ڕابردوودا بە ڕێژەی 70% زیادی کردووە. لە هەمان ماوەدا مووچە بە ڕێژەی 17.5% بەرزبووەتەوە.