هەوڵ و خەباتی ژنانی چالکوانی پاکستان تەکانێکی گەورەی بە دەستوری پاکستان دا
28/05/2025
گومان لەوەدا نییە کە ژنان لە سەراپای کۆمەڵگەکانی دونیادا دووچاری توندوتیژی و زوڵم و غەدری کۆمەڵایەتی و کولتورەکەی و هەڵاواردن دەبنەوە ، بەڵام لە وڵاتانی ئیسلامیدا ئەوە بەراوردێك ناکرێت بە وڵاتانی غەیرە ئیسلامی لەوەی کە ڕووبەڕووی دەبنەوە.
لە پاکستان 29%ی کچان تا تەمەنی 18 ساڵ هاوسەرگیری دەکەن، بەپێی ڕاپرسییەکی دیمۆگرافی لە ساڵی 2018، هەروەها 4%ی کچان پێش تەمەنی 15 ساڵ هاوسەرگیری دەکەن بە بەراورد لەگەڵ 5%ی کوڕان، بەپێی ئامارەکانی ” کچان، نەک بووک” ( واتە بە کچێتی بمێننەوە و نەك بکرێن بە بووك کە تەمەندیان منداڵە ) کە هاوپەیمانییەکی جیهانییە و ئامانجی کۆتاییهێنانە بە هاوسەرگیری منداڵان. پاکستان لەنێو 10 وڵاتی سەرەکی جیهاندایە کە زۆرترین ژمارەی ڕەهای ئەو ژنانەی تێدایە کە پێش تەمەنی 18 ساڵی هاوسەرگیریان کردووە یان لە یەکێتیدا بوون
شاری ئیسلام ئاباد هەنگاوی ناوە بۆ قەدەغەکردنی هاوسەرگیری منداڵان، کە سیاسەتمەداران دەڵێن نیشانەیە بۆ بەرپەرچدانەوەی ڕەوتە جیهانییەکان بۆ ئەوەی لە پشت ژنانیەوە بوەستێت
سەرەڕای دژایەتییەکی توند لە لایەن کەسان و حیزبی موحافیزکارەوە پڕۆژەی یاسای قەدەغەکردنی هاوسەرگیریی منداڵان لە شاری ئیسلام ئابادی پایتەختی پاکستان پەسەندکرا. لە چەند ڕۆژی داهاتوودا لەلایەن سەرۆک کۆمارەوە واژۆ دەکرێت و دەبێتە یاسا و جێگەی ئەو یاسایانە دەگرێتەوە کە لە ژێر دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی بەریتانیادا خراونەتەڕوو.
بەپێی یاسا نوێیەکە، کەمترین تەمەنی هاوسەرگیری بۆ هەردوو ڕەگەزی نێر و مێ لە پایتەخت 18 ساڵە و بەگوێرەی یاسای نوێ هاوسەرگیریی کەمتەمەن تاوانە، کە پێشتر بۆ کچان 16 بوو بەڵام بۆ کوڕان 18 بوو
بەشوونەدانی كچانی منداڵ کاراییەکی زۆری هەیە و کاراییش نەك هەر لە سەر خودی کچان و ڕەنگە خێزانەکانیشیان دابنێت ، بەڵکو کارایی گەورەش لەسەر کۆمەڵگە و سەلامەتی و تەندروستی باشی تاکەکانی کۆمەڵگەش دادەنێت، هەروەها لەسەر بوجەی بەشی تەندروستی خودی وڵاتەکەش .
بە گوێرەی زانیاری تەندروستی ئەو کچانەی کە تەمانیان لە خوار بیستەوەیە لەکاتی منداڵبوونیاندا گرفتی زۆریان هەیە و دەبێتە هۆی قوربانی گەلێکیشیان، بەتایبەت لە وڵاتانی ئیسالامیدا . ئەمە جگە لەوەی کە هاوسەرگیریی منداڵی زۆربەیان لە خوێندن و تەواوکردنی خوێندن دەخات لەگەڵ بوونی زانیارییەکی هەر زۆر کەم لە بارەی تەندروستی خۆیانەوە لە کاتی سكبوون و منداڵبوون و بەخێوکردنیان و پێگەیاندنیان . بێ گومان زۆر هۆکاری نەرێنیی ناتەندروستی دیکە هەیە لەم بارودۆخەدا ، بۆیە قەدەخەکردنی هاوسەرگیریی منداڵیی هەنگاوێکی گەورەیە لە کۆمەڵگەدا و هەنگاوێکیش دین بەتایبەت شەریعەی ئیسلامی دەباتە دواوە و ڕێگری دەبێت لەو جۆرە هاوسەرگیرییە.