پیشەسازی سووتەمەنی بەردینی یارمەتی بڵاوکردنەوەی یاساکانی دژە ناڕەزایەتی دەدات لە سەرانسەری ئەمریکا
28/09/2024
لۆبیستەکان و یاسادانەران هەماهەنگییان کردووە بۆ دەرکردنی یاسای نوێ کە سزای تاوانکاری بۆ خۆپیشاندانی ئاشتیانە زیاد دەکات.
لێکۆڵینەوەیەکی نوێی گاردیانیش ئاشکرای دەکات، لۆبیکارانی سووتەمەنی بەردینی لەگەڵ یاسادانەران لە پشت پەردەوە و لە سەرانسەری هێڵەکانی ویلایەتەکاندا هەماهەنگییان کردووە بۆ پاڵنانی و داڕشتنی ئەو یاسایانەی کە سەرکوتکردنی ناڕەزایەتییە ئاشتیخوازانە دژی فراوانکردنی نەوت و گاز پەرەپێدەدەن.
ئیمەیڵەکانی نێوان لۆبیکارانی سووتەمەنی بەردینی و یاسادانەران لە ویلایەتی یوتا، ویرجینیای ڕۆژئاوا، ئایداهۆ و ئۆهایۆ پێشنیاری ستراتیژییەکی سەرتاسەری دەکەن بۆ ڕێگریکردن لەو کەسانەی کە بێزارن لە شکستی حکومەت لە ڕووبەڕووبوونەوەی قەیرانی کەشوهەوا لە تێکدانی ئاشتیانە فراوانکردنی ژێرخانی سووتەمەنی بەردینی بە دەرکردنی یاسای توند بە سزای زیندانیکردنی درێژخایەن.
ئەم یاسایە کە زۆرترین سزای 10 ساڵ زیندانیکردنی هەیە، دواتر بەکارهێنرا بۆ تۆمەتبارکردنی لانیکەم هەشت خۆپیشاندەری کەشوهەوای ئارام کە شەش کەسیان بەساڵاچوو بوون.
لێکۆڵینەوەکە کە چەند مانگێک درێژەی کێشاوە لەلایەن گاردیەنەوە دەریخستووە کە کۆمپانیاکان و یاسادانەران هەوڵیانداوە مەترسییەکانی کردەوەی تاوانکاری دژی چالاکوانان زیاد بکەن بۆ پاراستنی فراوانبوونی نەوت و گاز – تەنانەت لە کاتێکدا ڕووداوە کوشندە و وێرانکەرەکانی کەشوهەوای توندڕەو کۆمەڵگاکانیان لە سەرتاسەری وڵاتدا گرتووە.
ساڵی ڕابردوو گەرمترین ساڵی تۆمارکراو بوو و ئاگرکەوتنەوەی کێوییەکان، پلەی گەرمی نانکردن، لافاوی کوشندە و بەرزبوونەوەی ئاستی دەریاکان کۆمەڵگاکانی لە سەرانسەری ئەمریکای باکووردا گرتەوە – و باقی جیهان. لە سەردەمی ئیدارەی بایدن، ئەمریکا زیاتر لە هەزار و ٤٥٠ مۆڵەتی نوێی نەوت و غازی دابەشکردووە، کە نیوەی کۆی گشتیی لە ئاستی جیهانیدا پێکدەهێنێت، هەروەها ٢٠% زیاتر مۆڵەتی ئەو مۆڵەتانەی کە لەلایەن دۆناڵد ترەمپەوە دەرچووە، کە بەڵێنی “کونکردن، منداڵ، کونکردن”ی داوە. ئەگەر بگەڕێتەوە کۆشکی سپی.
ئاماژەی بەوەشکردووە، “ئەو کەسانەی کە ڕێوشوێنی ئاشتیانە دەگرنەبەر بۆ ڕاکێشانی سەرنج بۆ گەرمبوونی جیهان، و داوای ئەوە دەکەن حکومەتەکان دواجار شتێک لەو بارەیەوە بکەن، بەرگریکاری مافی مرۆڤن – کە حکومەتی ئەمریکا ڕایدەگەیەنێت کە پشتگیریان دەکات. [بەڵام] ئەوە دەبێت بە مانای پشتگیریکردن بێت بۆ هەموو بەرگریکارانی مافی مرۆڤ، تەنانەت لەو شوێنانەی کە تەحەدای کردەوەکانی دەوڵەتی ئەمریکا خۆی یان بەرژەوەندییەکانی کۆمپانیا بەهێزەکان دەکەن” لاولۆر وتی. ئاماژەی بەوەشکردووە، “یاساکانی ئێستا خراپ بەکاردەهێنرێن یان یاسای نوێ دەهێنرێتە ئاراوە بۆ تاوانبارکردنی کردەوە ئاشتیخوازەکان کە داوای کردەوەی ڕاستەقینە دەکەن بۆ بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا. ئەمە جێگای قبوڵ نییە”.
ئاماژەی بەوەشکردووە، “ئەو کەسانەی کە ڕێوشوێنی ئاشتیانە دەگرنەبەر بۆ ڕاکێشانی سەرنج بۆ گەرمبوونی جیهان، و داوای ئەوە دەکەن حکومەتەکان دواجار شتێک لەو بارەیەوە بکەن، بەرگریکاری مافی مرۆڤن – کە حکومەتی ئەمریکا ڕایدەگەیەنێت کە پشتگیریان دەکات. [بەڵام] ئەوە دەبێت بە مانای پشتگیریکردن بێت بۆ هەموو بەرگریکارانی مافی مرۆڤ، تەنانەت لەو شوێنانەی کە تەحەدای کردەوەکانی دەوڵەتی ئەمریکا خۆی یان بەرژەوەندییەکانی کۆمپانیا بەهێزەکان دەکەن” لاولۆر وتی. ئاماژەی بەوەشکردووە، “یاساکانی ئێستا خراپ بەکاردەهێنرێن یان یاسای نوێ دەهێنرێتە ئاراوە بۆ تاوانبارکردنی کردەوە ئاشتیخوازەکان کە داوای کردەوەی ڕاستەقینە دەکەن بۆ بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا. ئەمە جێگای قبوڵ نییە”
بەپێی ناوەندی نێودەوڵەتی یاسای قازانج نەویست، 45 ویلایەت لە ساڵی 2017ەوە یاسای نوێی دژە ناڕەزایەتیان لەبەرچاو گرتووە، لەگەڵ 22 پڕۆژە یاسای ژێرخانی گرنگ لە ویلایەتەکانی وەک ویسکۆنسێن، داکۆتای باکوور، میزۆری، ئارکانساس، فلۆریدا و لویزیانا دەرچووە. یاسایەکی ژێرخانی گرنگ کە لە ساڵی ٢٠٢٣ لە جۆرجیا دەرچووە، سزای ٢٠ ساڵ زیندانیکردنی هەیە بەهۆی زیانگەیاندن بە ژێرخانی گرنگ بە مەبەستی تێکدانی خزمەتگوزارییەکە. لە لویزیانا، چوونە ژوورەوەی بێ مۆڵەت لە دەوری بۆری و دامەزراوەکانی تری نەوت و گاز سزای زیندانیکردنە – بە کاری قورس یان بەبێ کاری قورس بۆ ماوەی پێنج ساڵ.