ئەمڕۆ، 22ی مانگ، ئەو ڕۆژەیە کە دەبوایە کۆتایی جیاوازی نێوانی مووچەی ژن و پیاو بووایە
22/11/2023
جیاوازی نێوانی ژن و پیاو هەر ئەوانە نیین کە لامان ڕوونن ، بەڵکو جیاوازی مووچەش لایەنێکی گرنگی ئەم دابەشکردنە جێندەیەیە کە تا ئێستا زۆرێك لە وڵاتانی گرتۆتەوە بە تایبەت لە نێوانی ئەو کرێکار و کارمەندانەی کە کار بۆکەرتە تایبەتییەکان دەکەن .
بریتانیاش یەكێکە لەو وڵاتانە. گەرچی بزوتنەوەی ژنان ، فێیمینیستی و چەپەکان و سۆشیالیستەکانان و نقابە ساڵانێکی دووروو درێژە کە کەمپەینی نەهێڵانی ئەو کەلێنە گەورەیە دەکەن بەڵام هێشتا گەر زیادی نەکردبێت کەمی نەکردووە.
ساڵانێک لەمەوبەر ئەمڕۆ ، ڕۆژی 22ی مانگی نۆڤمبەری 2023 دانرا بەو ڕۆژەی کە ئیتر ئەوە ڕۆژی یەکسانبوونی مووچەیە لە نێوانی ئەم دوو ڕەگەزەدا .
بەڵام مەخابن تازە ڕاپۆرت لەسەر ئەوە دەدرێت کە ژنانی تەمەن 40 ساڵ و سەروتر تا کات و سەردەمی خانەنشینبوونیان ئەو کەلێنە هەر دەمێنێتەوە ، ئەمەش یانی ئەوان مەحروم دەبن و ئیتر نازانین کە ئەوانەی لەژێر تەمەنی 40 ساڵییەوەن دەگەن بەو یەکسانییە یا نا؟
بە گوێرەی راپۆرتەکەی ئەمڕۆی ڕۆژنامەی گاردیان، ژنانی کڕیکار/کارمەند مانگانە 574 پاوەند لە هاوتەمەنە پیاوەکانیان کە لە ساڵێکدا دەکاتە 6،888 پاوەند ، وەردەگرن .
ئەو ئیشانە کە بۆ ژنان دەستدەدات و فلێکسەبڵ بێت بەهۆی بەرپرسیارییان لە منداڵ و تاکباڵێتییان و ئاگابوون لە نەخۆش و دایك و باوکانی بە تەمەن و پەککەوتە و کاروباری دیکەوە، بەناچاری هەلومەرجی جیاوازی کارکرن و موچەی کەمیان بەسەردا دەسەپێنرێت .
لە ڕاپۆرتەکەدا واهاتووە کە بە ڕێژەی ئێستای گۆڕانکارییەکان، جیاوازی مووچەی نێوان ژن و پیاو تا ساڵی 2051 دەمێنێت، کە 28 ساڵی دیکە دەکات. ئاماژەی بەوەشکردووە، کردنی کاری نەرم و نیان { فلێکسەبڵ ] بە پێشوەختە، زۆر گرنگە ئەگەر جیاوازی مووچەی جێندەری لە پێش هاتنی وادەکەی ، 2051 ، نەمێنێت.
دوایین داتاکانی فەرمانگەی ئاماری نیشتمانی سەبارەت بە جیاوازی مووچەی ئیتنکەکان لە ساڵی 2020ەوە دەریدەخەن کە ژنانی ڕەشپێستی ئەفریقا بە ڕێژەی 26% کەمتر لە پیاوان، ژنانی بەنگلادیشی 28% و ژنانی پاکستانی 31%. وەردەگرن.
هەر لەو ڕاپۆرتەدا هاتووە، 30%ی هەردوو ڕەگەز ، ژن و پیاو، کارەکانیان ڕەتکردووەتەوە، چونکە خاوەنکارە پێشبینیکراوەکان نەیتوانیوە کارێکی نەرم و نیان [ فلێکسەبڵ ] یان پێبدەن.
لە ڕاپۆرتەکەدا دەرکەوتووە کە 70%ی ژنان و 60%ی پیاوان ئەگەری زیاتریان هەیە دەنگ بە پارتێکی سیاسی بدەن کە داوا لە خاوەنکارەکان بکرێت هەموو بژاردەی کارکردنی نەرم و نیان لە ڕیکلامەکانی کاردا بخەنە نێو ڕیکلامەکانی کارەوە، لەگەڵ 84%ی ژنان لە بازنەکانی هەڵبژاردنی ناوچەی “دیواری سوور”*دا دەڵێن ئەو کارە لەسەر جیاوازی مووچەی جێندەر بۆ ئەوان گرنگ بوو کاتێک بڕیاریان دا دەنگ بە کام لایەن بدەن.
ڕاپۆرتەکەی کە لەسەر بنەمای ڕاپرسییەکی لەسەر 2844 کەسی پێگەیشتوو لە سەرانسەری بەریتانیادا ئەنجامدراوە، ئاشکرای دەکات کە؛
+ لەسەدا چل لە ژنانی بێکار دەڵێن دەستڕاگەیشتن بە کارێکی نەرم و نیان وایان لێدەکات کارێکی مووچەخۆر وەربگرن. نزیکەی یەک لەسەر سێی پیاوە بێکارەکان هەمان قسەیان کردووە.
+ ژنان بە شێوەیەکی بەرچاو زیاتر ڕاپۆرتی کارکردنی نیوەکاتییان هەبووە (27%) بە بەراورد لەگەڵ پیاوان کە لەسەدا 14 یە.
+ نزیکەی 77%ی ژنان هاوڕان لەسەر ئەوەی کە ئەگەری زیاتریان هەیە داواکاری پێشکەش بکەن بۆ کارێک کە ڕیکلامی بۆ بژاردەی کارکردنی نەرم و نیان بکات.
…………………………..
*دیواری سوور : بەو ناوچەیە دەوترا کە بە درێژایی هەڵبژاردن دەنگیان بۆ پارتی کرێکاران داوە [ کە کاتی خۆی ئەم پارتە پەڕلەمانتارەکانیان بۆینباخی سووریان دەبەست و خۆیان بە شۆڕشگێڕ دەزنی ] بەڵام لە هەلبژاردنی ئەم دواییەدا ئەمان دەنگیان بە حیزبی موحافیزین دا نەك بە پارتی کرێکاران .