بارودۆخی خەڵکی بەریتانیا لە سەردەمی لۆکداون بۆ خۆپاراستن لە کۆرۆنادا

بارودۆخی خەڵکی بەریتانیا لە سەردەمی لۆکداون بۆ خۆپاراستن لە کۆرۆنادا

 10/12/2023

ڕاپۆرتێکی نوێ ئاماژە بەوە دەکات کە لۆکداون لە کاتی کۆرۆنادا “کاریگەری کارەساتبار”ی لەسەر پەیکەری کۆمەڵایەتی بەریتانیا هەبووە و زۆرێك لە دانیشتوانی ژیانیان لەسەردەمی قەیرانە داراییەکەی 2008 ئێستا باشتر نییە

بە گوێرەی لێکۆڵینەوەیەکی  the centre-right thinktank the Centre for Social Justice (CSJ).  دامەزراوەی ڕاستی بیرمەندیانەی ناوەندی کاروباری کۆمەڵایەتی (CSJ)، وڵاتەکە مەترسی ئەوەی لەسەرە کە بگەڕێتەوە ناو دابەشکارییەکانی سەردەمی ڤیکتۆریا، کە بەهۆی فراوانبوونی بۆشایی نێوان ڕەوتی سەرەکی و هەژارترینەکانی کۆمەڵگادا دیارە.  سەنتەرەکە دەڵێت، نزیکەی 13.4 ملیۆن کەس ژیانێک بەسەر دەبەن کە بەهۆی تێکچونی شیرازەی خێزانییەوە، نەتوانینی دانی کرێ، خراپی خانووبەرە، نەخۆشی درێژخایەن و تاوانکارییەوە کاریگەرییان لەسەرە.

ڕاپۆرتی کۆمیسیۆنی کاروباری کۆمەڵایەتی CSJ بە ناوی دوو نەتەوەوە دۆخی هەژاری لە بەریتانیا دەچوێنێت ، باس لەوە دەکات کە زۆرترین کەسانی بێبەش [ مەحرومەکان]  لە بەریتانیا لە 15 ساڵ لەمەوبەر باشتر نین.  هەروەها دەڵێت کە لۆکداون لە کاتی پەتاکەدا  “کاریگەرییەکی کارەساتبار”ی لەسەر پەیکەری کۆمەڵایەتی میللەت هەبووە، بەتایبەتی بۆ ئەوانەی کە دەوڵەمەند نەبوون، کە کەلێنی نێوان ئەوانەی پێیان دەوترێت “هەبووەکان” و “نەبووەکان” بە فراوانی کرایەوە.

ڕاپۆرتەکە دەڵێت: لە کاتی لۆکداوندا:

+  پەیوەندییەکان کە بە ژمارەی تەلەفونەوە کراوە بۆ  یارمەتی،  دەستدرێژی خێزانی  بە ڕێژەی 700% بەرزبوونەتەوە.

+  نەخۆشی دەروونی لە گەنجان لە یەک لە هەر نۆ کەس بووە.

+  ئەو نەخۆشییە  یەک لە شەش و نزیکەی چارەکێک لە منداڵە گەورەکاندا بوو.

+ ئامادەنەبوون لە قوتابخانەدا [ غاییی] بە ڕێژەی 134% بازدانی بەخۆیەوە بینی؛.

+1.2 ملیۆن کەسی دیکە چوونەتە سەر یارمەتییەکانی کە بۆ ئەوانەی کە هێشتا لە تەمەنی کارکردندان و ئەو یارمەتییە وەردەگرن.

+ لە 86% کەسی زیاتر داوای یارمەتییان کردووە بە هۆکاری ئالوودەبوونەوە.

+  زیندانییەکان ڕۆژانە بۆ ماوەی 22.5کاتژمێر زیندانی دەکران.

+ پێشتر  شەش کەس لە هەر 10 کەس دەڵێن ناوچەکەیان کوالیتی ژیانی باشییان هەبووە، بەڵام ئەمە بۆ کەمتر لە دوو لە پێنج کەس دوای لۆکداون دابەزیوە.

+ بیست ساڵ لەمەوبەر، تەنها یەک لە هەر نۆ منداڵێک هەڵسەنگێندرابوو کە کێشەیەکی تەندروستی دەروونیی هەیە . ئەو ژمارەیە لە ڕێگای  کلینیکیەوە ناسراوە.  ئێستا ئەو ژمارەیە یەک لە هەر پێنج کەسێکە. بۆ ئەوانەی تەمەنیان لە نێوان 17-19 ساڵدان  ژمارەکە سەرکەوتوە بۆ یەك لە چوار کەس .

+ ئەگەر ئەمانە بەردەوام بن، ڕاپۆرتەکە باس لەوە دەکات کە تا ساڵی 2030 زیاتر لە یەک لە هەر چوار منداڵی تەمەن پێنج بۆ 15 ساڵ کە ڕەنگە 2.3 ملیۆن منداڵیان هەبێت، دەتوانن تووشی نەخۆشی دەروونی بن.

 ئەندی کوک، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری سەنتەری دادپەروەری کۆمەڵایەتی دەڵێت: ئەم ڕاپۆرتە خوێندنەوەیەکی قووڵ ناڕەحەت دەکات.  ئاماژەی بەوەشکردووە، “سیاسەتی لۆکداون  بەنزینی بەسەر ئەو ئاگرەدا ڕشت کە پێشتر لە ژیانی بێبەشترین خەڵکدا هەبووە، تا ئێستا کەسیش پلانێکی پێشکەش نەکردووە کە لەگەڵ قەبارەی کێشەکاندا بگونجێت”.