بۆچی هێزەکانی سوریا لە عەفرین بێ دەنگن، بۆچی ئەمەریکاش بێدەنگە؟
زاهیر باهیر – لەندەن
16/03/2018
هاتنی هێزەکانی سوریا بۆ عەفرین گەلێکی دڵخۆش و بە ئومێد کرد، وایان دەزانی کە سوریا دەکەوێتە شەڕ لەگەڵ تۆرکیادا.
بێ گومان ئەم شیکردنەوە و لێکدانەوەی هەرە هەرە زۆربەی ڕؤشنبیرەکان و سیاسییەکانی ڕۆژاوا و باشوور و لایەنەکانی دیکە هەر وەکو زۆربەی کات هەڵە دەرچو.
هەر لەسەرەتاوە ڕوسیا لەو پلانەی سوریا ناڕازی بوو لەبەر ئەوەی نزیکەی 2 ساڵ لەمەوبەر ڕوسیا دەیویست کە کوردەکان تەواوی عەفرین بە سوپای سوریا بسپێرن و ئەم داخوازییەی ڕوسیاش لەسەر بناخەی نزیکایەتی پەیەدە بە ئەمەریکاوە هاتە کایەوە . شەڕی نیوانی ڕوسیا و ئەمریکا لە ناوچەکەدا بە هاوکاری هەندێك لە دەوڵەتەکانی کەندا و، بەدوای وەکیل دا دەگەڕان کە ئەو شەڕەی پێبکەن هەر هەموو هێزەکانی سوریا لە سوپای سوریای ئازدەوە بۆ گروپە تیرۆریستەکان و تاکو پەیەدە لەم جەنگەوە ئاڵان ئیدی شەڕەکە بوو بە شەڕی نێوان ئەمان و ڕوسیا و ئەمەریکاش تەماشاکەر و هاندەر و گەرمکەری شەڕەکە.
بێ گومان دەبوایە دەرکمان بەوە بکردایە کە هەرگیز ڕوسیا نایەوێت سوریا و تورکیا کەهاوپەیمانی ئەون دەستیان بچێت بە خوێنی یەکدیدا، ئەمە وای لەوە کرد کە سوریا هەندێك لە جەیشی شەعبی لەگەڵ بڕێک چەک و تەقەمەنی سوك و قورس دا ڕەوانەی عەفرین بکات. سوریا بەمەی کە کردی دوو نیشانی شکاند ، یەکەم : ڕوسیای قایل کرد بەوەی کە ئەو بە گوێرەی پلانی ئەو دەڕوات هەروەها پەیەدەشی قایل کرد کە سوریا بۆ پاراستنی سنورەکانی دەگەڕێتەوە و دژ بە سوپای تورکیا دەجەنگێ. دووهەمیش: گەر عەفرین نەکەوێت ئەوە ئەوان بارو بنکەی خۆیا لەوێ داناوە و کارئاسایی دەکات بۆ گەڕانەوەی سوپای سوریا بۆ ئەوێ هاوکایش لەم قۆناخەدا ئەوان تەماشاکار دەبن . ئەگەر عەفرینیش کەوت ئەوە ئەوان لەوێن و دوای سوڵحی دوەلی بە کشانەوەی تورکیا ئیدی بە ئاسانی سوریا بە تەواوی دەگەڕیتەوە بۆ عەفرین .
تا ئێستا ئەردۆگان لەم گەمە سیاسییەدا سەرکەوتو بووە ، گونی هەموو لایەکی گرتوە : ئەوروپا، سوریا ، ڕوسیا ، ئەمەریکا و داعش و گروپە تیرۆریستکانی دیکە . ئەمەریکا ناتوانێت هیچ شتێک بکات دژ بە تورکیا چونکە نایەوێت تورکیا لە ناتۆ دەرچیت و بکەوێتە بەرەی ڕوسیاوە . ڕوسیاش لە ئێستادا تورکیا بۆ ئەو لە سوریا گرنگترە دەیەوێت بەلای خۆیدا، تورکیا ڕاکێشێت. ئیتر ئا لێرەدا کێشەی کورد و سەنگی کورد لە سوریادا ، گرنگی هاوسەنگیی سوریا و تورکیان نابێت بۆ هیچ کام لە ئەمەریکا و ڕوسیا.