سەدان هەزار فەلەستینی بە زۆرەملێ لەلایەن سوپای ئیسرائیلەوە ئاوارە بوون
18/10/2023
دوای ئەوەی فەرمانی تەواوی دانیشتوانی باکوری غەززە کە نزیکەی یەک ملیۆن و 100 هەزار کەسە، هەموو شتێک بەجێبهێڵن و بەرەو باشوور بڕۆن. (دانیشتووانی غەززە زۆربەیان پەنابەرن لە ساڵی ١٩٤٨ و هەندێکیشیان ڕەتیانکردووەتەوە هەڵبێن، چونکە جارێک ٧٥ ساڵ لەمەوبەر ماڵە سەرەتاییەکانیان لەدەستداوە.) بۆمبەکانی ئیسرائیل زیاتر لە ٢٦٧٠ کەسی کوشتووە، کە لانیکەم ٧٢٤ کەسیان منداڵ بوون. وە هەر تاکە ئەندامێکی ٤٧ خێزانی جیاوازی فەلەستینی – نزیکەی ٥٠٠ کەس، لەنێویاندا دەیان منداڵ و کۆرپە – بەهۆی هێرشە ئاسمانییەکانی ئیسرائیلەوە کوژراون بەپەلەیی خۆپێشاندان لە دژی ئەم جۆرە ترسناکیانە لەوە پێویستتر نەدەبوو. بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا باڵیۆزی هاوچەرخی ڕۆشنگەریمان بیرۆکەی دیکەیان هەیە. لە سەرانسەری جیهانی ڕۆژئاوادا، سەرکردایەتی سیاسی ئێمە بڕیاری داوە کە ئازادی بیروڕا کورت بکرێتەوە، دەربڕینی پشتیوانی لە فەلەستینییەکان لە ڕووی ڕەفتارییەوە یەکسان بێت بە پشتیوانی لە حەماس و تیرۆر و گێڕانەوەی فەلەستینییەکان بە سادەیی دەبێ سەرکوت بکرێن. ئەم تێڕوانینانە تەنها کون نین. ئەوان مەترسیدارن.
وەزیری ناوخۆی فەرەنسا جیراڵد دارمانین پەیامێکی ئاراستەی پۆلیسی فەرەنسا کرد و ناڕەزایەتی لایەنگری فەلەستینی قەدەغە کرد. نووسیویەتی “پێویستە خۆپیشاندانی لایەنگری فەلەستین قەدەغە بکرێت، چونکە ئەگەری ئەوە هەیە تێکچوون بۆ نەزمی گشتی دروست بکات”. بە پەسەندکردنی ئەم لۆژیکە، پێموایە پێویستە جاڕنامەی جیهانی مافەکانی مرۆڤ هەموار بکەینەوە بۆ جاڕنامەی جیهانی مافەکانی مرۆڤ مەگەر ئەگەری ئەوە هەبێت ئەو جۆرە مافانە تێکچوون بۆ نەزمی گشتی دروست بکەن. پێویست ناکات بڵێین قەدەغەکردنی حکومەت لەسەر ئازادی قسەکردن یەکسانە بە سانسۆر.
بەرلین هەروەها ناڕەزایەتی لایەنگری فەلەستینی قەدەغە کرد. ڤیەننا خۆپیشاندانی لایەنگری فەلەستینی قەدەغە کرد. چەندین شاری ئوسترالیا خۆپیشاندانی لایەنگری فەلەستینیان قەدەغە کرد. لە بەریتانیا، وەزیری ناوخۆی بەریتانیا، سوێلا براڤەرمان، بە ئەفسەرانی باڵای پۆلیسی ڕاگەیاندووە، هەڵکردنی ئاڵای فەلەستین یان وتنەوەی دەستەواژەی تایبەت بۆ فەلەستین ڕەنگە تاوانێکی تاوانکاری بێت.