کچانی خوێندکاری زانکۆکانی ئێران ئایندەیان دەکەنە قوربانی پرنسپڵەکانیان
12/07/2023
دژایەتی کردنی حکومەتی ئێران هەر بەردەوامە بەڵام لە شوێنی جیا جیادا و بە کردنی چالااکی جیا جیا. لە ئیستادا زۆرێك لەو خوێندکارانە ڕوبەرووی حکومەت دەبنەوە بە نەپۆشینی حیجاب لە هەندێك لە زانکۆکانی ئێران ، لەوانە زانکۆی تاران.
زیاتر لە 60 خوێندکار دەیانەوێت بە بێ حیجاب بەردەوامی بدەن بە خوێندنەکەیان بەڵام لە لایەن ئیدارە زانکۆوە کە فرمانی فەرمی حکومەتە ڕێگەیان پێنادررێت و پێیان ڕاگەیانراوە کە خۆێندنیان ڕادەگیرێت و پلەی تاقیکردنەوەکانیان سفریان پێ دەدرێت . ئەمە جگە لەوەی کە گرتن و دەستبەسەرکردنی گەنجان هەر بەردەووامە.
ڕۆژنامەی گاردیانی بریتانی دیمانەی لەگەڵ 9 خوێندکار کە خوێندنەکانیان لە لایەن ئیدارەوە راگیراوە و ڕێگایان پێنادەن کە بچنەوە داخلییەکانیان . یەکێکیان لە دیمانەکەدا وتی “بەهۆی ڕەتکردنەوەی حیجاب لەبەرکردنی بەکۆمەڵ لە ناو کەمپەکە قەدەغە دەکرێین و لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا سەرکوتکردنی توندوتیژانە بەسەرماندا کراوە بەهۆی ئەوەی بە شێوەیەکی ئاشتیانە دانیشتووین لە ناڕەزایەتیدا“. ئاماژەی بەوەشکردووە، بەرپرسانی ئەمنیی “بە توندوتیژی لە پۆلەکان دەریانکردین” یەکێکی تریان وتی پرۆفیسۆرەکەیان هێڕشی کراوەتە سەر و رێگای پێ نادرێت کە بێتەوە زانکۆ لەبەر ئەوەی کە هاوپشتی بۆ ئەوان دەربڕیوە .
ئەنجوومەنی خوێندکارانی زانکۆکانی ئێران ڕایگەیاندووە کە لانیکەم40 خوێندکاری کچ بەهۆی “بەتەواوی ڕەچاونەکردنی” یاساکانی حیجاب “بە مەرج” لە خوێندن ڕاگیراون. بەڵام ڕێکخراوی ناحکومی چالاکانی مافی مرۆڤ لە ئێران (HRAI) باس لەوە دەکات کە لانیکەم 64 خوێندکار لە خوێندن ڕاگیراون و سێ خوێندکار دەرکراون.
خوێندکارێکی خەڵکی شاری مەشهەد لە باکووری ڕۆژهەڵات کە نەیویست ناوی ئاشکرا بکرێت، وتی: بەهۆی ناڕەزایەتی دەربڕین لە 40هەمین ڕۆژی مردنی مەحسا ئەمینی، چەندین جار شەقم لێدراوە. لە وەرزی داهاتوو جارێکی دیکە سڕ دەکرێمەوە، ساڵێکی تەواو لە دواوە دەبم. ، خەونم بە خوێندن لە دەرەوەی وڵات دەبینی، بەڵام بەداخەوە بە لەبەرچاوگرتنی بارودۆخی ئێستا، ئایندەم تاریکە”.
خوێندکارێکی خەڵکی تاران دەڵێت: دوای سێ ڕۆژ لە بڵاوکردنەوەی پۆستێک سەبارەت بە حوکمی لەسێدارەدان، تیمی ئاسایشی زانکۆ دوای هەڵکوتانە سەر هۆڵی نیشتەجێبوونمان دەستیان بەسەر مۆبایلەکەمدا گرت. ئاماژەی بەوەشکردووە، “هەروەها پۆستەری ناڕەزایەتی یان هەر شتێکی پەیوەست بە شۆڕشی بەردەوامیان کۆدەکردەوە و ئاگاداریان کردینەوە لە دەرئەنجامە خراپترەکان”.
ئاماژەی بەوەشکردووە، “گومانم هەیە ئەو ئەفسەرانەی کە دەچنە ناو بەشەناوخۆییەکانمانەوە لە تیمی ئاسایشی زانکۆکە بن. پێشتر هەرگیز نەمبینیون، ڕۆژی دواتر لەگەڵ سێ هاوڕێم بۆ ماوەیەکی کاتی ڕاگیرام”.
خوێندکارێکی دیکە لە تاران وتی: ئیدارەی زانکۆ وەک باڵێکی درێژکراوەی کۆماری ئیسلامی مامەڵە دەکات. من خەریکی ئامادەکردنی داواکارییەکانم بووم بۆ خوێندنی ماستەر لە یەکێتی ئەوروپا، بەڵام ترسم هەیە نە نامەی پێشنیارکردنم پێ بگات، نە نمرە پەیوەندیدارەکانی پێویست بۆ داواکارییەکەم وەربگرم. لەلایەن ئیدارەی زانکۆکەمەوە ئاگادارکرامەوە کە ئەگەر داوای لێبوردن نەکەم و پۆستەکانی سۆشیال میدیا بۆ پشتگیریکردن لە شۆڕش پاشەکشە نەکەم، نمرەی سفر بەدەست دەهێنم”.
خوێندکارێکی تریش وتی دادگاییکردنێکی هاوشێوەی دادگا لە زانکۆکاندا بەڕێوەدەچێت و لەسەر بنەمای ئەو تۆمەتانە بڕیار لەسەر ژنان دەدرێت و دواتر ڕاگیراون. بەڵام لەبارەی چارەسەرەکەیەوە وتی: “کەسانێک هەن چاویان لەدەستداوە؛ کەسانێک هەن کە کوژراون. بە بەراورد بەو شتانەی کە لە پێناو ئازادی ئێراندا تووشی بوون، سڕکردنی من هیچ نییە.”