ئەنارکستەکان و پەسەك زەردەکانی فەرەنسا:
زاهیر باهیر
26/12/2018
گومان لەوەدا نییە کە ئەنارکیستەکان هەژموونێکی یەکجار کەمیان لەسەر ناڕەزاییکەرانی پەسەك زەردەکان هەبووە ، بەڵام گەر تەماشای ڕوداوەکە و چالاکییەکان و تاکتیك و داخوازییەکان و چونێتی ڕێکخستی پرۆتێستەکان بکەین ، لێکچونێکی زۆر یاخود خاڵگەلێکی نێوکۆیی زۆر دەبینین لە نێوانیانا. بۆ نموونە:
- سیاسەت: پەسەك زەردەکان سیاسەتیان کرد، نەك سیاسەتی پارتییانە ، کردنی سیاسەت و کردنی سیاسەتی پارتیانە دوو شتی لە یەکدی جیاوازن، کە لە کاتێكدا ئەوان سیاسەتیان دەکرد داخوازییەکانیشیان سییاسیانە و کۆمەڵایەتیانە بووە ، ئەمەش ڕێگای نەدا کە لە لایەن پارتە سیاسییەکانەوە دەستەمۆبکرێن و ئەوان خۆیان بکەنە خاوەنیان .
هاوکاتیش داخوازییەکانیان هەر ئەو داخوازییە جەماوەریانە نەبوو ، تاکو نقابەش بتوانیێت سازشیان پیوە بکات.
- ئایدۆلۆجی: ئایدۆلۆجییەت هۆکار و بناخەی روودانی پرۆتیستەکان نەبوو، بەڵکو بارودۆخی خراپی فەرەنسا هەوێنی ڕوودانی پرۆتێستەکان بوو هەر ئەمەش بوو کە بزوتنەوەکە بە گوێرەی ئایدۆلۆجییەت و ئیدۆلۆجییەکان نە دەڕۆیشت و هەر لە سەرەتاشدا بزوتنەوەیەکی خۆڕسك بوو.
- پارتە سیاسییەکان : پەسەك زەردەکان هەر لە سەرەتاوە پارتە سیاسییەکانیان ڕەتکردەوە .
- دژە دەسەڵات: پەسەك زەردەکان هەر لە هەنگاوی یەکەمەوە ئەوەیان ڕەتکردەوە کە قسەکەری فەرمیان هەبێت، کە ئەمەش یەکەم: پەسەك زەردەکانی لە هەبوونی دمڕاست و تاکڕەوێتی وقسەرکردن بەناوی بزوتنەوەکەوە پاراست. دووەمیش: لە بیرۆکراتییەت دروستکردنی پەیوەندییەکی سازشکارانە هەم لەگەڵ پۆلیس و هەم لەگەڵ دەوڵەتیش، بزوتنەوەکەی پاراست.
- نێوەندگەرایی[ مەرکەزییەت] : پەسەك زەردەکان ڕازینەبوون بەوەی کە مەرکەزییەتێك هەبێت لە سەرویانەوە ئەوەش ببێتە سەرچاوەی دەلیل و ئاراستەکردن و دەرکردنی ئامۆژگاری و فرمان بۆیان . کە ئەمەش خاڵێكی بەهێزی ئەو بزوتنەوەیەیە کە ڕادەستکردنی بزوتنەوەکەی بە پۆلیس و بە دەوڵەت ، کردە کارێکی مەحاڵ.
هەموو ئەم خاڵانەی سەرەوە بەشێکن لە چالاکی و پرنسپڵی ئەنارکیستەکان، هەر لەبەر ئەمەشە کە خاڵی لێکچون و ناوکۆیی پەسەك زەردەکان و ئەنارکیستەکان لە پرۆتێستەکەی فەرەنسادا ، زۆرن .